Phật ví hạng người hung dữ trong môn đệ Ngài, giống như những con
ngựa dữ khó điều phục. Ðó là:
1. Hạng người khi được bạn bè chỉ dạy lỗi lầm cứ chối bai
bải, bảo: “Tôi không nhớ, tôi không nhớ!” Giống hệt con ngựa dữ bị tra hàm
thiếc và quất roi da vào mông, vẫn còn hục hặc không chịu đi.
2. Hạng thứ hai, khi được chỉ lỗi, bèn đứng làm thinh, không
nhận cũng không chối, giống như con ngựa dữ đứng dựa gọng xe không chịu đi.
3. Hạng thứ ba, là vị tu sĩ khi bị chỉ lỗi, liền hỏi trở lại
người chỉ lỗi mình: “Huynh cũng phạm như tôi sao dám chỉ lỗi tôi”, giống như
con ngựa dữ, ngã nhào xuống đất, trầy đầu gối, gãy gọng xe.
4. Hạng thứ tư, là loại người phản ứng bằng cách quạt lại
người chỉ lỗi mình: “Ðồ ngu, phận huynh còn phải nhờ người chỉ dạy sao dám lên
mặt chỉ dạy tôi”, giống như con ngựa dữ cứ thụt lui không chịu bước tới.
5. Hạng thứ năm là kẻ hay nói trớ sang chuyện khác, đem lòng
thù hiềm oán hận người nhắc nhở mình. Như con ngựa dữ chạy bừa vào đường hiểm,
làm cho xe bể bánh, gãy trục.
6. Hạng thứ sáu, là kẻ không sợ tội lỗi, không ngán chúng
tăng, không cho ai chỉ lỗi, lấy đồ bỏ đi. Giống như con ngựa dữ bất kể nài và
roi, ngậm hàm thiếc chạy càn, vô phương kiềm chế.
7. Hạng thứ bảy, phản ứng cách lộn ngược, y đứng giữa hội
chúng khua tay nói lớn: “Ai cho phép mấy người dạy khôn tôi”. Như con ngựa dữ
dựng ngược hai chân và sùi bọt mép.
8. Hạng thứ tám, loại dữ dằn nhất nói ong óng: “Mấy người có
cho tôi y bát, tọa cụ thuốc men không mà dám sửa sai tôi”. Nói xong chưa đã
giận, còn xả giới, lột y vứt bên đường, nghênh mặt hỏi chúng tăng: “Tôi đã hoàn
tục rồi, mấy người vừa lòng hả dạ chưa?” Hạng người này giống như con ngựa dữ
nằm bẹp giữa đường.
Kể xong về tám loại người hung dữ, Ðức Phật khuyên hàng môn đệ của
Ngài nên dễ dạy bình tĩnh khi nghe người ta nhắc nhở mình, dù lời chỉ dạy có
đúng hay sai đều giữ lòng bình thản và chân thật. Riêng người chỉ lỗi cho bạn
phải biết đúng thời đúng lúc, nói năng dịu dàng nhỏ nhẹ, và nhất là thật yêu
thương muốn giúp đỡ bạn chứ không phải vì ganh tỵ ghét bỏ.
Xong Ðức Phật kết luận:
- Này các Tỳ kheo! Ta đã nói đầy đủ, đằng kia là các cội
cây, các hang trống. các ông nên đến đó mà tọa thiền, chớ có buông lung mà về
sau hối tiếc không kịp. Ðây chính là lời nhắn nhủ của Ta đối với các ông.
“Có lỗi đã là một điều lỗi, không chịu nhận lỗi lại là một điều lỗi nữa”.
